ارسال شده توسط:
دکتر اسماعیل تبارتاریخ انتشار:
29 اردیبهشت ۱۴۰۰نویسنده:
ادمیندسته بندی:
ارتوپدیتوضیحات
اطلاعات
یکی از مسائلی که مورد سوال بسیاری از افراد قرار گرفته است مسئله ی انحرافات مفصل زانو می باشد، موردی که بسیار شایع است موضوع ژنوواروم یا پای پرانتزی می باشد که پا در نهایت به شکل پرانتز می شود و مورد دیگر دقیقا برعکس می باشد و به آن ژنو وارگوم یا پای ضربدری می گویند. ابتدا باید بدانیم که حالت نرمال مفصل زانو باید چگونه باشد، بدین منظور ما محور مکانیکی را داریم که بر اساس آن نیروی وزن ما بر سر استخوان ران وارد می شود و این محور مستقیم از وسط زانو عبور کرده و به سمت زمین می رود. محور دیگر محور آناتومیکی است که بر مبنای آناتومی بدن شکل گرفته است. هدف ما در این مبحث نیروی مکانیکی یا نیروی وزن (gravitational) است که از سر استخوان ران به صورت مستقیم به وسط زانو وارد می شود، بنابراین به دو صفحه ی مفصل زانو به یک اندازه نیرو وارد می شود. حال اگر محور ما کمی تغییر کند و پا پرانتزی شود یا بلعکس پا ضربدری شود محور نیرو بر هم خورده و سطح تماس ما در مفصل زانو کمتر می شود و بر اساس یک قانون ساده فیزیک اگر سطح تماس نصف شود نیروی وارد بر سطح چهار برابر می گردد و اگر این موضوع را در گذز زمان در نظر بگیریم بدین معنی است که خیلی زودتر سمتی که نیرو بر آن وارد می شود فشرده شده و المان های داخل آن یعنی غضروف ها یا مینیسک ها تخریب می شوند و بلعکس سمت مقابل آن کشیدگی پیدا می کند و پای پرانتزی تشدید خواهد شد و باعث تخریب مفصل یا آرتروز در سنین کمتر می گردد. بنابراین موضوع پای پرانتزی یا ضربدری تنها یک موضوع مرتبط با زیبایی نیست، بطور مثال اگر چرخ یک خودرو دچار مشکل شده و صاحب خودرو نسبت به آن بی توجه باشد این مشکل منجر به آسیب در ناحیه جلوبندی خودرو می گردد. پس این موضوع تنها مرتبط با زیبایی نبوده و اصلاح محور مکانیکی برای جلوگیری از آسیب های بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد. مشخص شدن زاویه انحراف در عکس برداری و اینکه چه مقدار انحراف زاویه نیاز به دخالت و عمل جراحی دارد بحث جداگانه ای است اما قطعا وسایلی که به عنوان نگهدارنده یا بریس ها (معمولا پیدا کردن آنها بسیار دشوار است) استفاده می شوند حتما مربوط به زمان رشد بچه ها هستند که استخوان در حال فرم گیری است و بعد از آنکه قد کشیدن فرد تمام شد و صفحه رشد بسته شد شکل گیری استخوان تمام شده پس در آن زمان استفاده از بریس ها نه تنها برای زانو بلکه برای سایر نقاط مانند کمر کارآمد نمی باشد. بنابراین اگر پس از سن رشد قرار باشد اصلاحی صورت گیرد تنها از طریق عمل جراحی امکان پذیر می باشد. در عین حال اگر یک جوان یا بچه ای (معمولا داری سن 10 تا 12 سال) دارای پای پرانتزی و یا ضربدری شدیدی باشد با یک عمل جراحی کوچک می توان هر دو پا را همزمان اصلاح کرد. به عبارتی می توان صفحه رشد یک سمت زانو را تخریب کرد که در اصطلاح علمی به آن اپی فیزیودز Epiphysiodesis می گویند که در آن رشد سمتی که تخریب شد متوقف می شود و سمت دیگر رشد کرده تا مشکل برطرف گردد. ولی اگر والدین کودک خود را درمان نکنند بعدا بسته به میزان زاویه ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. موضوع دیگر در این زمینه مشکل ژنورکورواتوم است و در افرادی که رباط آنها کمی سست است اتفاق می افتد و زمانی که این افراد می ایستند بجای آنکه محور زانوی آنها در نیمرخ مستقیم باشد کمی به پشت انحنا دارد که این مشکل در کودکی به راحتی قابل حل است بدین صورت که پاشنه ی کفش فرد را کمی بلند تر میگیرند و از اتفاق افتادن این حالت جلوگیری می کنند.